Budući preduzetnici često su dilemi koju pravnu formu svog biznisa da izaberu. Prema važećim zakonskim propisima u Republici Srpskoj, mogu se registrovati kao samostalni preduzetnici ili kao privredna društva.
Prema Zakonu o privrednim društvima Republike Srpske, privredno društvo je pravno lice koje osnivaju pravna i/ili fizička lica radi obavljanja djelatnosti u cilju sticanja dobiti.
Zakon o privrednim društvima Republike Srpske predviđa četiri organizaciona oblika (pravne forme) privrednih društava: ortačko, komanditno, akcionarsko i društvo sa ogrančenom odgovornošću.
Ortačko društvo (o.d.)
Privredno društvo koje osnivaju dva ili više fizičkih i/ili pravnih lica u svojstvu ortaka društva radi obavljanja određene djelatnosti pod zajedničkim poslovnim imenom. Karakteristika ovog društva jeste to što ortaci neograničeno solidarno odgovaraju za sve obaveze društva cjelokupnom svojom imovinom, ako u konkretnom poslu s povjeriocem nije drugačije ugovoreno.
Komanditno društvo (k.d.)
Privredno društvo koje osnivaju dva ili više fizičkih i/ili pravnih lica u svojstvu ortaka, radi obavljanja određene djelatnosti, pod zajedničkim poslovnim imenom, od kojih najmanje jedno lice odgovara neograničeno za njegove obaveze (komplementar), a najmanje jedno lice snosi rizik samo do visine svog ugovorenog uloga (komanditor).
Društvo sa ograničenom odgovornošću (d.o.o.)
Privredno društvo koje osniva jedno ili više pravnih i/ili fizičkih lica, u svojstvu članova društva, radi obavljanja određene djelatnosti pod zajedničkim poslovnim imenom. Članovi društva sa ograničenom odgovornošću ne odgovaraju svojom imovinom za obaveze društva, osim do iznosa neunesenog uloga u imovinu društva.
Društvo sa ograničenom odgovornošću može da ima najviše 50 članova.
Svi organizacioni oblici privrednih društava imaju svojstvo pravnog lica. Pravno lice jeste vještačka/društvena tvorevina kojoj je priznato svojstvo subjekta prava, odnosno sposobnost da se bude nosilac prava i obaveza (npr. da se zaključuju ugovori, da se bude vlasnik imovine, da se tuži ili bude tužen i dr.)
Akcionarsko društvo (a.d.)
Zatvoreno a.d. osniva se simultanim putem, istovremenim upisom i uplatom svih akcija u osnivanju. Zatvoreno akcionarsko društvo je društvo čije se akcije izdaju samo njegovim osnivačima ili ograničenom broju drugih lica. Minimalni novčani ulog osnovnog kapitala zatvorenog akcionarskog društva na dan upisa u registar iznosi 20.000 KM.
Otvoreno a.d. osniva se sukcesivnim putem, upućivanjem javnog poziva trećim licima za upis i uplatu akcija. Minimalni novčani ulog osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog društva na dan upisa u registar iznosi 50.000 KM.
Najniža nominalna vrijednost akcija akcionarskog društva ne može biti manja od jedne konvertibilne marke (1 KM), a ako je veća onda mora biti djeljiva sa deset.
Samostalni preduzetnik
Prema Zakonu o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti Republike Srpske, samostalni preduzetnici su fizička lica koja obavljaju preduzetničku djelatnost u svoje ime i za svoj račun radi sticanja dobiti.
Preduzetnik najčešće osniva radnju za obavljanje registrovane djelatnosti, ali se pojedine djelatnosti mogu registrovati i obavljati bez osnivanja radnje, odnosno bez upotrebe poslovnog prostora.
Prednosti: lako donošenje poslovnih odluka, jednostavna registracija početka i prestanka rada, kao i mijenjanja podataka tokom poslovanja, mogućnost privremenog prestanka rada, jednostavnije knjigovodstvo, mogućnost paušalnog plaćanja poreza.
Nedostaci: odgovornost cjelokupnom imovinom za obaveze nastale u toku poslovanja, nemogućnost obavljanja određenih djelatnosti.
